Μύξωμα-Καρδιακοί Όγκοι
Σωτήριος Δ. Μωραΐτης
χΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΘΩΡΑΚΟΣ/ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
Μύξωμα- Καρδιακοί Όγκοι
Τι είναι οι καρδιακοί όγκοι;
Οι όγκοι της καρδιάς είναι σπάνιοι και ουσιαστικά πρόκειται για κύτταρα που πολλαπλασιάζονται με πολύ γρήγορο ρυθμό. Μπορούν να εμφανιστούν είτε μέσα στην καρδιά είτε στο περικάρδιο (τον υμένα που την περιβάλλει).
Πρωτοπαθείς όγκοι είναι αυτοί που ξεκινούν, αναπτύσσονται και παραμένουν στην καρδιά.
Δευτεροπαθείς όγκοι είναι εκείνοι που ξεκινούν από άλλο σημείο του σώματος και εξαπλώνονται (μεταστάσεις) στην καρδιά.
Καλοήθεις και Κακοήθεις
Οι όγκοι της καρδιάς διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις.
Καλοήθεις όγκοι δεν κάνουν μεταστάσεις, αλλά μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα αν εμποδίσουν τη ροή του αίματος ή αν αποκολληθεί κάποιο τμήμα τους και προκαλέσει εγκεφαλικό. Τέτοιοι όγκοι είναι το μύξωμα (το πιο συχνό), τα ραβδομυώματα, τα αιμαγγειώματα, οι περικαρδιακές κύστεις, τα θηλώδη ινοελαστώματα και τα λιπώματα.
Κακοήθεις όγκοι είναι συχνά μεταστάσεις από άλλες μορφές καρκίνου, δηλαδή προέρχονται από άλλα σημεία του σώματος και φτάνουν στην καρδιά. Οι πιο συχνοί είναι από πνεύμονα, δέρμα (μελάνωμα), μαστό, νεφρό και λευχαιμία.
Το μύξωμα είναι ο πιο συχνός τύπος πρωτοπαθούς (δηλαδή που ξεκινά από την καρδιά) όγκου. Μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορα σημεία της καρδιάς, με πιο συνηθισμένο τον αριστερό κόλπο. Είναι πιο συχνό στις γυναίκες και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Αίτια
Τα αίτια εμφάνισης καρδιακών όγκων δεν είναι πάντα σαφή ή συγκεκριμένα. Παρ’ όλα αυτά, σε ορισμένες περιπτώσεις καλοήθων όγκων, όπως το μύξωμα, φαίνεται πως υπάρχει συσχέτιση με κληρονομικούς παράγοντες. Ένα θετικό οικογενειακό ιστορικό ή η παρουσία γονιδιακών συνδρόμων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισής τους.
Αν και σπάνια, οι όγκοι αυτοί μπορεί να σχετίζονται με σύνδρομα όπως:
το NAME σύνδρομο
το LAMB σύνδρομο
το Carney σύνδρομο
Τα σύνδρομα αυτά κληρονομούνται και ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ενός καρδιακού όγκου.
Συμπτώματα
Οι καρδιακοί όγκοι δεν προκαλούν πάντα εμφανή συμπτώματα. Ωστόσο, όταν εμποδίζουν τη φυσιολογική ροή του αίματος μέσα στην καρδιά, μπορεί να εμφανιστεί ζάλη. Αν αποκολληθεί κάποιο τμήμα του όγκου και φτάσει στον εγκέφαλο, υπάρχει κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Άλλα πιθανά σημάδια που μπορεί να σχετίζονται με την παρουσία καρδιακού όγκου περιλαμβάνουν:
Ανεξήγητο πυρετό
Πόνους στις αρθρώσεις (αρθραλγίες)
Απώλεια βάρους
Αναιμία
Αίσθημα αδυναμίας και κόπωση
Πόνο στο στήθος (προκάρδιος πόνος)
Δύσπνοια
Αρρυθμίες
Λιποθυμικά επεισόδια
Πνευμονική εμβολή
Συστηματική εμβολή, δηλαδή μεταφορά τμήματος του όγκου σε άλλα σημεία του σώματος
Απόφραξη καρδιακών βαλβίδων ή κοιλοτήτων
Περικαρδιακή συλλογή, δηλαδή υγρό γύρω από την καρδιά
Η εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη θέση και το μέγεθος του όγκου και συχνά βοηθά στη διάγνωση.
Διάγνωση- Καρδιακού όγκου
Η διάγνωση ενός καρδιακού όγκου, είτε είναι καλοήθης είτε κακοήθης, γίνεται με τη βοήθεια διαφόρων εξετάσεων. Οι εξετάσεις αυτές βοηθούν στον εντοπισμό του όγκου, στην αξιολόγηση της θέσης και της φύσης του, και συχνά καθορίζουν και τον τύπο του.
Οι βασικές διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:
Απλή ακτινογραφία θώρακα
Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
Διαθωρακικό υπερηχογράφημα καρδιάς (Triplex): απεικονίζει την καρδιά εξωτερικά
Διοισοφάγειο υπερηχογράφημα: δίνει πιο καθαρή εικόνα μέσω του οισοφάγου
Αξονική τομογραφία (CT): βοηθά στη διάκριση καλοήθους από κακοήθη όγκο
Μαγνητική τομογραφία (MRI): προσφέρει λεπτομερή εικόνα που βοηθά στον καθορισμό του τύπου του όγκου
Στεφανιογραφία: χρησιμοποιείται κυρίως για να εξεταστούν τα αγγεία της καρδιάς, όταν χρειάζεται
Θεραπεία- Καρδιακού όγκου
Η χειρουργική επέμβαση είναι η καλύτερη θεραπευτική επιλογή για τους καλοήθεις όγκους της καρδιάς, όπως είναι τα μυξώματα και τα λιπώματα. Συνιστάται η άμεση αφαίρεσή τους, μόλις διαγνωστούν, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος για εμβολές, αποφράξεις ή άλλες επιπλοκές. Αν ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί πλήρως, η πρόγνωση για τον ασθενή είναι πολύ καλή.
Σε κάποιες περιπτώσεις, αν ο καλοήθης όγκος είναι μικρός και δεν προκαλεί προβλήματα, μπορεί να μην απαιτείται χειρουργείο. Αντί γι’ αυτό, ο ασθενής παρακολουθείται με ετήσιο έλεγχο, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
Για τους κακοήθεις όγκους της καρδιάς, η χειρουργική αφαίρεση δεν είναι πάντα εφικτή. Η απόφαση λαμβάνεται από μια ομάδα ειδικών (καρδιοχειρουργός, ογκολόγος, ακτινολόγος, καρδιολόγος κ.ά.), με βάση το αν είναι δυνατή η αφαίρεση και αν αυτό μπορεί να βελτιώσει την πρόγνωση.
Ακόμα και μεγάλοι όγκοι μπορούν, σε πολλές περιπτώσεις, να αφαιρεθούν ελάχιστα επεμβατικά με κάμερα (θωρακοσκοπικά), χωρίς να χρειαστεί να ανοίξει το στέρνο.
Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσουν, είτε για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα είτε για να επιβραδύνουν την ανάπτυξη του όγκου.
Αφαίρεση Μυξώματος ΑΡ κόλπου
Χειρουργός Θώρακος/Καρδιοχειρουργός
Σωτήριος Δ. Μωραΐτης
MD, MSc, PhD, MBA, FACS, FEBTS
- Αξιωματικός Ιατρός Πολεμικού Ναυτικού
- πρ. Δντής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών
- πρ. Δντής Διακλαδικής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής ΕΔ
- πρ. Δντής Κλινικής Θώρακος-Καρδιάς ΝΝΑ
